Τι είναι λοιπόν η δυσλεξία; Υποστηρικτικές δραστηριότητες.

Τι είναι  λοιπόν η δυσλεξία;  Υποστηρικτικές δραστηριότητες.

Δυσλεξία είναι μια σοβαρή δυσκολία (κατ’ άλλους διαταραχή) που παρουσιάζεται στην παιδική ηλικία και χαρακτηρίζεται από δυσκολία ή αποτυχία στην εκμάθηση της ανάγνωσης, της γραφής και της ορθογραφίας. Το παιδί μπορεί να έχει πρόβλημα σε μία, σε περισσότερες ή σε όλες τις παραπάνω περιοχές. Το πρόβλημά του όμως δεν οφείλεται σε νοητική καθυστέρηση, σε ψυχικές διαταραχές, σε κακή όραση, κακή ακοή ή σε πολιτισμική αποστέρηση (σημ.Πολυχρονοπούλου, 2012-2013).

Η δυσλεξία αναφέρεται, επίσης, και ως διαταραχή στην ανάγνωση. Ως ειδική διαταραχή περιλαμβάνει πολλούς υποτύπους οι οποίοι ομαδοποιούνται σε δύο βασικές κατηγορίες: τις επίκτητες και τις αναπτυξιακές.

Είναι η πιο κοινή μαθησιακή δυσκολία. Από όλους τους μαθητές με ειδικές μαθησιακές δυσκολίες, το 70%-80% έχουν δυσκολίες στην ανάγνωση. Ο όρος «αναπτυξιακή δυσλεξία» χρησιμοποιείται συχνά ως συνώνυμο της αναγνωστικής δυσκολίας, ωστόσο πολλοί ερευνητές επιβεβαιώνουν ότι υπάρχουν διαφορετικοί τύποι αναγνωστικών δυσκολιών, ανάμεσα στις οποίες υπάρχει και η δυσλεξία. Μια αναγνωστική δυσκολία μπορεί να επηρεάσει οποιοδήποτε μέρος της αναγνωστικής διαδικασίας, συμπεριλαμβάνοντας τη δυσκολία με την ακριβή ή ευχερή αναγνώριση λέξεων ή και τα δύο, την αποκωδικοποίηση λέξεων, τον ρυθμό ανάγνωσης, την προσωδία (την προφορική ανάγνωση με νόημα) και την αναγνωστική κατανόηση. Πριν την εισαγωγή του όρου «δυσλεξία», αυτή η μαθησιακή δυσκολία ήταν γνωστή ως «λεξική τύφλωση». Επίσης, κάποιες φορές η δυσλεξία αναφέρεται και ως μαθησιακή δυσκολία βασισμένη στη γλώσσα (Τζιβινίκου,2015).

Τα πιο συνηθισμένα χαρακτηριστικά της αναγνωστικής δυσκολίας περιλαμβάνουν τη δυσκολία με τη φωνημική επίγνωση- την ικανότητα δηλαδή τεμαχισμού των λέξεων στους συστατικούς τους ήχους-, τη φωνολογική επεξεργασία –την ανίχνευση και διαφοροποίηση των φωνημάτων ή των ήχων ομιλίας- και δυσκολία με την αντιστοίχιση συνδυασμών γραμμάτων με συγκεκριμένους ήχους (αντιστοιχία ήχου-συμβόλου). Επίσης, οι μαθητές δυσκολεύονται στην αποκωδικοποίηση λέξεων, στην ευχέρεια, στον ρυθμό, στην ορθογραφία, το λεξιλόγιο, την κατανόηση και τη γραπτή έκφραση. Μπορεί να μην κατανοούν πλήρως τα λεγόμενα των άλλων, έχουν δυσκολία με την οργάνωση του γραπτού και του προφορικού λόγου, παρουσιάζουν καθυστερημένη ικανότητα ομιλίας, έχουν φτωχή έκφραση, δυσκολία στην εκμάθηση νέου λεξιλογίου, είτε μέσω της ανάγνωσης είτε ακούγοντάς το, δυσκολία στην εκμάθηση ξένων γλωσσών, μαθαίνουν τραγούδια και ρυθμούς βραδύρυθμα, διαβάζουν αργά και παρατούν εύκολα τα εκτενέστερα αναγνωστικά έργα, έχουν δυσκολία στην κατανόηση ερωτήσεων και στο να ακολουθούν οδηγίες, έχουν φτωχή ορθογραφία, δυσκολία στην ανάκληση αριθμών σε ακολουθία (π.χ. νούμερα τηλεφώνου και διευθύνσεις) και τέλος έχουν δυσκολία να ξεχωρίσουν το αριστερό από το δεξί (Τζιβινίκου, 2015).

Βιβλιογραφία

Πολυχρονοπούλου Σ, 2012-2013, Σημειώσεις για το μάθημα «Διάγνωση, αξιολόγηση και αντιμετώπιση της δυσλεξίας», Παιδαγωγικό Τμήμα Δ.Ε Πανεπιστημίου Αθηνών.

Τζιβινίκου, Σ. (2015),  Μαθησιακές Δυσκολίες- Διδακτικές Παρεμβάσεις,[ηλεκτρ. βιβλ.] Αθήνα:Σύνδεσμος Ελληνικών Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών. 

Ακολουθούν κάποιες  υποστηρικτικές δραστηριότητες  για τα παιδιά με δυσλεξία.

Δραστηριότητες ενίσχυσης της ακουστικής μνήμης

Δραστηριότητες ενίσχυσης της ακουστικής μνήμης

Μνήμη είναι η ικανότητα να κωδικοποιεί κάποιος, να επεξεργάζεται και να ανακαλεί πληροφορίες στις οποίες κάποια στιγμή είχε εκτεθεί.
Υπάρχουν πολλά και διαφορετικά είδη μνήμης, όπως για παράδειγμα η ακουστική μνήμη, η οπτική μνήμη, η κιναισθητική μνήμη, η βραχυπρόθεσμη μνήμη, η μνήμη εργασίας και η μακροπρόθεσμη μνήμη.
Ας δούμε λοιπόν τι είναι η ακουστική μνήμη και πώς μπορούμε να την ενισχύσουμε.
Η ακουστική μνήμη, είναι η δυνατότητα ανάκλησης ακουστικών πληροφοριών. Ουσιαστικά είναι η ικανότητα να θυμόμαστε ότι ακούμε.
Η ακουστική μνήμη όπως και η οπτική σχετίζεται με την αισθητηριακή καταγραφή των ερεθισμάτων που προσλαμβάνουμε από το περιβάλλον και επηρεάζεται από διάφορους  τομείς. Κάποιοι από αυτούς είναι η προσοχή που δείχνει το παιδί στα ακουστικά ερεθίσματα, τα κίνητρα που έχει, το μέγεθος των πληροφοριών που παρουσιάζονται, η ταχύτητα με την οποία παρουσιάζονται, οι προηγούμενες γνώσεις που υπάρχουν, το πλαίσιο στο οποίο παρουσιάζονται οι πληροφορίες.
Όσο νωρίτερα εντοπιστεί η αδυναμία της ακουστικής μνήμης τόσο πιο εύκολα μπορούμε να την ενισχύσουμε δίνοντας τις κατάλληλες δραστηριότητες στο παιδί και μαθαίνοντάς του διάφορες στρατηγικές μάθησης.
Πιο κάτω ακολουθούν κάποιες δραστηριότητες για την ενίσχυση της ακουστικής μνήμης.

Δραστηριότητες Οπτικής Μνήμης

"Διαβάζω όλη μέρα την ιστορία και δεν θυμάμαι τίποτα."
"Μα έχω γράψει δέκα φορές την κάθε λέξη και ακόμη δεν έχω μάθει να τη γράφω σωστά."
"Το βράδυ έγραψα σωστά τις λέξεις, αλλά όταν πήγα το πρωί στο σχολείο έκανα δέκα ορθογραφικά λάθη."

Οι παραπάνω τοποθετήσεις είναι πολύ συχνές και ουσιαστικά αποδεικνύουν τη σπουδαιότητα της επίδρασης της μνήμης στη μάθηση.
Τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει πάρα πολλές έρευνες σχετικά με το ρόλο της μνήμης στη μάθηση και έχει αποδειχθεί πως παίζει βασικό ρόλο.

Ας εξηγήσουμε αρχικά τι είναι η μνήμη.
Μνήμη είναι η ικανότητα να κωδικοποιεί κάποιος, να επεξεργάζεται και να ανακαλεί πληροφορίες στις οποίες κάποια στιγμή είχε εκτεθεί (Swanson, Cooney & McNamara, 2004). Ένας βασικός διαχωρισμός της μνήμης είναι ο παρακάτω:

• αισθητηριακή μνήμη
• εργαζόμενη μνήμη
• μακρόχρονη μνήμη

Όμως δεν είναι μόνο αυτός ο διαχωρισμός, υπάρχει και η κατηγοριοποίηση σε οπτική μνήμη, ακουστική μνήμη, συναισθηματική μνήμη κ.α

Το παρακάτω υλικό μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την ενίσχυση της οπτικής μνήμης, ουσιαστικά της ικανότητας να συγκρατούμε πληροφορίες και να ανακαλούμε πληροφορίες που έχουμε δει.